Το κουνουπίδι (Brassics oleracea, βοτανική ποικιλία botrytis) ανήκει στην ίδια κατηγορία λαχανικών με το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το λάχανο, τα σταυρανθή λαχανικά, οικογένεια Cruciferae. Είναι ποώδες φυτό μικρού ύψους (50-80 εκ.) με μεγάλα και επιμήκη φύλλα.
Κατάγεται από περιοχές της Ν. Ευρώπης και της Αν. Μεσογείου και σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές προήλθε από την εξέλιξη του μπρόκολου. Η παλαιότερη ιστορική αναφορά για την καλλιέργεια του είναι από το 600 π.Χ. Από το 1200 μ.Χ. και αργότερα αυξάνονται οι ιστορικές αναφορές για την καλλιέργειά τους σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.
Μεταξύ όλων των βοτανικών ποικιλιών του είδους Brassica oleracea, το κουνουπίδι έχει τις πιο μεγάλες απαιτήσεις σε αυστηρώς καθορισμένες κλιματικές συνθήκες και καλλιεργητικές πρακτικές. Οι μεγαλύτερες ποσότητες που παράγονται διατίθενται στην αγορά νωπής κατανάλωσης, ενώ σημαντικές ποσότητες επεξεργάζεται η βιομηχανία.
Έχει υψηλή διατροφική αξία και η συστηματική κατανάλωσή του μπορεί να προστατεύσει από διάφορες ασθένειες της καρδιάς, αλλά και από τον καρκίνο. Τρώγεται με διάφορους τρόπους (βραστό, στον ατμό, τουρσί, ωμό), αλλά ωμό έχει την μεγαλύτερη διατροφική αξία.
100 γρ. κουνουπίδι προσφέρουν:
- Νερό 92 γρ.
- Πρωτεΐνες 2 γρ.
- Υδατάνθρακες 5 γρ.
- Φυτικές ίνες 2,5 γρ.
- Ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2) 0,063 mg
- Θειαμίνη (βιταμίνη Β1) 0,057 mg
- Παντοθενικό οξύ 0,65 mg
- Νιασίνη (βιταμίνη Β3) 0,53 mg
- Βιταμίνη Β6 0,22 mg
- Φολικό οξύ 57 mg
- Βιταμίνη C 72 mg
- Σίδηρο 0,54 mg
- Ασβέστιο 29 mg
- Φώσφορο 44 mg
- Μαγνήσιο 15 mg
- Ψευδάργυρος 0,28 mg
- Κάλιο 350 mg
- Ενέργεια 24 kcal
Το κουνουπίδι είναι ιδανική τροφή για όσους θέλουν να χάσουν βάρος, καθώς δεν περιέχει λίπος και δίνει λίγες θερμίδες. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε βιταμίνη C, βοηθά την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, προλαμβάνει τη γήρανση του δέρματος και βοηθά στην επούλωση των πληγών.
Αντικαρκινικό
Η αντικαρκινική δράση του κουνουπιδιού οφείλεται στην ισοθειοκυανίνη που παράγεται από την ένωσή του με το σάλιο και ενεργοποιεί ηπατικά ένζυμα, τα οποία με τη σειρά τους βοηθούν στην αποτοξίνωση των χημικών ουσιών και αυτών που δημιουργούν τον καρκίνο.
Η ισοθειοκυανίνη μαζί με μια άλλη χημική ουσία που ονομάζεται σουλφοραφάνη, εμποδίζει επίσης τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Έτσι το κουνουπίδι βοηθά στη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης πολλών μορφών καρκίνου, μεταξύ των οποίων του στήθους, του πνεύμονα, του ήπατος, του προστάτη, του παχέος εντέρου και του παγκρέατος.
Μια άλλη φυτοχημική ουσία που βρίσκεται στο κουνουπίδι είναι η καρβινόλη, που βοηθά στη ρύθμιση των οιστρογόνων, προλαμβάνοντας τον καρκίνο του μαστού και του προστάτη. Συμβάλλει επίσης στην αποτοξίνωση του οργανισμού και βοηθά στην αντιμετώπιση ασθενειών, όπως διαταραχές των νεφρών και της ουροδόχου κύστης, υπέρταση, αρθρίτιδα, δυσκοιλιότητα και άσθμα.
Το φυλλικό οξύ βοηθά την κυτταρική ανάπτυξη, ενώ οι φυτικές ίνες του προάγουν την καλή υγεία του εντέρου και προλαμβάνουν τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Το κουνουπίδι έχει πολλά οφέλη για την υγεία και είναι ένα λαχανικό που θα πρέπει να αποτελεί μέρος της καθημερινής μας διατροφής αν θέλουμε να είμαστε υγιείς και να περιορίσουμε τον κίνδυνο για διάφορες παθήσεις της καρδιάς, αλλά και για τον καρκίνο.
Προτεινόμενος τρόπος μαγειρέματος
Αρχικά, ξεπλύνετέ το καλά με νερό και ξεχωρίστε τα κεφάλια μεταξύ τους πριν το μαγειρέψετε. Μπορείτε να το σερβίρετε ωμό, βραστό, στον ατμό, στο ξύδι (τουρσί), σοταρισμένο ή ψημένο στο φούρνο. Ωμό ταιριάζει σε ποικιλία λαχανικών με διάφορα ντίπ ή σε σαλάτα, ενώ διατηρεί όλα του συστατικά. Μαγειρεμένο στην κατσαρόλα με χοιρινό θα κερδίσει και τον πιο απαιτιτικό γευσιγνώστη.
Τα χρώματα στις ανθοκεφαλές ποικίλουν από κατάλευκη, πράσινη, μόβ η πορτοκαλί ανάλογα με το είδος. Καλό θα είναι να το καταναλώνεται όσο γίνεται πιο σύντομα από την συγκομιδή και την αγορά του. Μάλιστα το φρεσκοκομένο κουνουπίδι είναι πλουσιότερο σε βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά. Αν θελήσετε να το συντηρήσετε, τυλίξτε το σε χαρτί κουζίνας και έπειτα σε σακούλα με τρύπες ώστε να αερίζεται.
